ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ – ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

                                                                ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ 
Φύλλο Εργασίας

 Χαρακτηριστικά Υπερρεαλιστικής Ποίησης
 1)Σύνδεση του ονείρου και της πραγματικότητας με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας υπερ-πραγματικότητας. 
2)Αυτόματη γραφή: Οι λέξεις είναι αυτόνομες κι ελεύθερες, ξεφεύγουν από το επιβεβλημένο νόημά τους και συνδυασμένες δεν υπακούουν σε ορθολογικούς κανόνες. 
3) Καταγραφή του υποσυνείδητου και των ονείρων χωρίς επέμβαση της λογικής.
4) Διακήρυξη της παντοδυναμίας του ονείρου, του ενστίκτου και της επανάστασης. 5)Εναντίωση σε κάθε μορφή λογικής, ηθικής ή κοινωνικής τάξης. 
6) Αισιοδοξία, χιούμορ, ερωτισμός.


 Αφού λάβετε υπόψη τα παραπάνω χαρακτηριστικά του υπερρεαλισμού, να απαντήσετε κατά ομάδες στα ερωτήματα, που αφορούν τα ποιήματα του Ανδρέα Εμπειρίκου και του Έκτορα Κακναβάτου, που ακολουθούν: 

Ανδρέας Εμπειρίκος 
Ενδοχώρα (1945)

 Η ποίησης είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου. 
Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ' άνθη μιλούν. 
Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες. 
Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος. -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

Έκτωρ Κακναβάτος 
 «Ο πλόκαμος της Αλταμίρας - 3» 

Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου. 
Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Η ποίηση είναι ανάφλεξη παφλάζουσας φορβάδος.
Επάνω της όλοι επιβαίνουμε. Οι δρόμοι της είναι εσώρουχα δορκάδων. Τα άνθη συνεισφέρουν σ’ εξαπτέρυγα. 
Στους κάλυκές των εκκολάπτουν σπέρματα ιμέρου. 
Η κύηση αυτή δεν έχει τέλος. 

 ..................................................................................................................................
στίλβω: απαστράπτω. 
παφλάζω: δημιουργώ παφλασμό· εδώ καλπάζω. 
φορβάς: η φοράδα. δορκάς: το θηλυκό ζαρκάδι. 
ίμερος: πόθος, επιθυμία. 



Για την κατανόηση των ποιημάτων ας έχουμε υπόψη μας και τα εξής: 
1. Ο Γάλλος ποιητής Πολ Βαλερί (1871-1945) διατύπωσε την εξής άποψη για την ποίηση: «Η ποίηση είναι ανάπτυξη ενός επιφωνήματος», δηλαδή έχει την αφετηρία της στο συναίσθημα. Η σύγκριση με το ποίημα του Εμπειρίκου μας δείχνει τη νέα αντίληψη: α) η ποίηση ξεκινάει από την εικόνα, από τη μαγεία των πραγμάτων, β) έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει διαρκώς τον κόσμο σύμφωνα με τη φαντασία και τις επιθυμίες του ποιητή. 
2. Στην υπερρεαλιστική ποίηση, οι εικόνες αναπηδούν αυτόματα και συμφύρονται μεταξύ τους χωρίς αυστηρή λογική αλληλουχία. Γίνεται επίσης χρήση τολμηρών μεταφορών.
 3. Ο Εμπειρίκος, όπως και άλλοι Έλληνες υπερρεαλιστές, χρησιμοποιεί συχνά λέξεις λόγιες, επειδή είναι λιγότερο συνηθισμένες, που ξεχωρίζουν μέσα στο κείμενο και ασκούν κι αυτές γοητεία, όπως και τα πράγματα. ...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

Α’ ΟΜΑΔΑ: Να εντοπίσετε λέξεις λόγιες και καθημερινές και να τις κατατάξετε σε πίνακα. Τι παρατηρείτε ως προς τη συχνότητά τους στα δύο ποιήματα;

 Β’ ΟΜΑΔΑ: Να βρείτε τις αντιστοιχίσεις που υπάρχουν στα δύο ποιήματα και να τις παρουσιάσετε κατά ζεύγη. Διαπιστώνετε διαφορές στο νόημα των δύο ποιημάτων;

 Γ’ ΟΜΑΔΑ: Τα δύο ποιήματα είναι αυτοαναφορικά για την ποίηση (μιλούν για την ίδια την ποίηση). Με τι παρομοιάζουν την ποίηση κάθε φορά και πώς την ερμηνεύουν; 

Δ’ ΟΜΑΔΑ: Να εντοπίσετε τις εικόνες που χρησιμοποιεί ο ποιητής για να αποδώσει την έννοια της ποίησης. Έχουν συνοχή και λογική ακολουθία; Ποια εντύπωση προκαλούν στον αναγνώστη; 

Ε’ ΟΜΑΔΑ: Να συνθέσετε ένα υπερρεαλιστικό ποίημα 5-6 στίχων που να ξεκινά: «Η ποίησις είναι...». Μπορείτε να ακολουθήσετε την τεχνοτροπία των δοθέντων ποιημάτων.