ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ Α’ ΓΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ

Ονοματεπώνυμο:____________________________________________Τμήμα:___Ημ/νία:________

Α. Να χαρακτηρίσετε Σωστές (Σ) ή Λανθασμένες (Λ) τις παρακάτω διατυπώσεις:

1. Πατέρας του Θουκυδίδη ήταν ο βασιλιάς Όλορος της Θράκης.  ___

2. Ο φιλόσοφος Αναξαγόρας και ο ρήτορας Αντιφώντας ήταν στενοί φίλοι του Θουκυδίδη. ___

3. Η μέθοδος και η έκφραση των μεγάλων σοφιστών, του Γοργία από τους Λεοντίνους της Σικελίας και του Πρόδικου από την Ηλεία ήταν γνωστές στον Θουκυδίδη. ___

4. Κατά την έναρξη του πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.), ο Θουκυδίδης δεν πίστευε στη μεγάλη αξία του Περικλή. ___

5. Το 424 π.Χ. ο Θουκυδίδης, ως στρατηγός, δεν μπόρεσε να σώσει την Αμφίπολη, αποικία των Αθηναίων, από την επίθεση των Σπαρτιατών. ___                                                                                                              (20 Μονάδες)

Β. Να συμπληρώσετε τα κενά της πρότασης:

Όπου ήταν αδύνατη η χρήση γραπτών πηγών, ο Θουκυδίδης χρησιμοποιεί λογικές μεθόδους και καταγράφει τις ιστορικές αλλαγές με πορίσματα «_____________» (= εύλογα, σύμφωνα με τη λογική και την πείρα), «___________» ή «____________» (= ενδείξεις και αποδείξεις) και «____________» (= συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η έρευνα).                                                                                                                                           (20 Μονάδες)

Γ. Να διαγράψετε τους  δύο (2) όρους που δεν αποτελούν χαρακτηρισμούς για τον Περικλή από τον Θουκυδίδη:

1. ανωτερότητα ως προς το χρήμα

2. ικανότητα ορθών επιλογών

3. πολιτική οξυδέρκεια

4. το πολιτικό θάρρος να λέει την αλήθεια στο λαό

5. ευρύτερη αποδοχή από το λαό της πόλης του

6. συνέπεια λόγων και έργων.                                                    α. ____ & β.____                                        (10 Μονάδες)

Δ. Να διαχωρίσετε τις παρακάτω μεθόδους έρευνας του Θουκυδίδη σε αυτές που αφορούν στο μακρινό παρελθόν, γράφοντας δίπλα το  (Π) και σε αυτές που αφορούν τη σύγχρονή του εποχή, γράφοντας δίπλα το γράμμα (Σ):                                                                                                                                                                (20 Μονάδες)

1. η μελέτη επισήμων κειμένων και κρατικών αρχείων (__)

2. η αυτοψία και η επίσκεψη των πεδίων των μαχών (__)

3. η κατάληξη σε συμπεράσματα, με βάση τη λογική (__)

4. η συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών (__)

5. η στήριξη σε ενδείξεις ή αποδείξεις (__)

Ε. Να συμπληρωθούν τα κενά της παραγράφου με την κατάλληλη από τις παρακάτω λέξεις (2 περισσεύουν): θέση, δημηγορίες, ομιλητής, αυτολεξεί, αυθωρεί, πολιτικός, στρατιωτικός, οικονομικός, επιστημονικός, πόλεμος, αντίθετος, αντίθεση.

Για τους λόγους που εκφωνήθηκαν από _______________(1) και ______________(2) κατά την προετοιμασία του πολέμου ή κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων η δήλωσή του είναι σαφής· η δυσκολία να παρατεθούν ______________(3) ήταν μεγάλη ακόμη και για τις περιπτώσεις που ο ίδιος ήταν ανάμεσα στο ακροατήριο. Οι ______________(4) στο έργο του Θουκυδίδη αποδίδουν τα κίνητρα, τους σχεδιασμούς, τους στόχους των ______________(5) και επίσης την προσωπικότητά τους, τις ιδέες τους, το ήθος τους. Οι δημηγορίες αποτελούν σημαντικό στοιχείο στην ________________(6) ανάλυση των ιστορικών γεγονότων και μάλιστα καθώς βρίσκονται σε αντιστοιχία με τα μεγάλα γεγονότα του ______________(7) αλλά και μεταξύ τους με το σχήμα «___________(8)»-«____________(9)», με το οποίο κάθε ζήτημα εξετάζεται και από την _____________(10) άποψη.                                                                                       (10 Μονάδες)

ΣΤ. Να συμπληρωθούν τα κενά της παραγράφου με την κατάλληλη από τις παρακάτω λέξεις:

Ακολουθώντας τον τρόπο χρονολογικής έκθεσης που χρησιμοποίησε ο _________________________(1), εξιστορεί τα γεγονότα _______________________(2) και όχι_____________________(3), και μάλιστα χρόνο με χρόνο, διαιρώντας το έτος σε _____________(4) (8 μήνες στρατιωτικών επιχειρήσεων) και ____________(5) (4 μήνες που το κύριο σώμα των αντιπάλων στρατευμάτων αποσύρεται στις βάσεις του).                                                                                                                                                                         (10 Μονάδες)

Ζ. Να διαχωρίσετε τα παρακάτω χαρακτηριστικά της γλώσσας του Θουκυδίδη σε γλωσσικές ιδιομορφίες , γράφοντας δίπλα το  (Γ) και σε αυτά που αφορούν το ύφος του, γράφοντας δίπλα το γράμμα (Υ):

1. Πάρισα και Ομοιοτέλευτα (__)

2. Ρήματα σύνθετα και με δύο ή και τρεις προθέσεις (__)

3. η αφθονία των ετερόπτωτων προσδιορισμών (__)

4. Αρχαϊκότεροι τύποι λέξεων: αἰεί/ἀεί, ὠφελία/ὠφέλεια (__)

5. Η χρήση του ουδετέρου του επιθέτου αντί αφηρημένου ουσιαστικού: «τὸ εὔδαιμον (= ἡ εὐδαιμονία) (__)

                                                                                                                                                                                          (10 Μονάδες)