ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2015 - ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Έκθεση Γ΄ Λυκείου

Ανάπτυξη ιδέας σε παράγραφο: μεθοδολογία

Η δημιουργία «μικροκειμένου», δηλαδή η ανάπτυξη – σχολιασμός περιόδου σε παράγραφο  (συνήθως 100- 120 Λέξεων) αποτελεί μέρος της εξέτασης του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας στις Πανελλήνιες Εξετάσεις και βαθμολογείται με 10 Μονάδες.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για εφαρμογή των γνώσεων σχετικά με τους τρόπους ανάπτυξης της παραγράφου και βασίζεται στα παρακάτω συγκεκριμένα βήματα:

Βήμα 1ο: Εντοπίζω τις έννοιες- τις λέξεις-κλειδιά που καλούμαι να σχολιάσω.
Βήμα  2ο:  Κατανοώ τη μεταξύ τους σχέση.

Βήμα  3ο:  Αναδιατυπώνω -με απόλυτη νοηματική πιστότητα- στη θεματική περίοδο τους βασικούς άξονες του δοθέντος αποσπάσματος.

Βήμα 4ο: Αιτιολογώ, αναλύω, εξηγώ το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου.


Παράδειγμα δημιουργίας μικροκειμένου:

Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 100 έως 120 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος που ακολουθεί: «Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας δεν αφήνει τόπο για ευγενικά αισθήματα. Κάτι περισσότερο: τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα». (ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 2014)

 
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ:

[Θεματική Περίοδος (ορισμός θέματος):] Είναι γεγονός ότι ο σύγχρονος καταναλωτικός άνθρωπος, κυριευμένος από το πνεύμα του υλισμού και του ευδαιμονισμού, ενδιαφέρεται μόνον για τον προσωπικό πλουτισμό του και θεωρεί παρωχημένο το οποιοδήποτε ενδιαφέρον για το συνάνθρωπό του. [Λεπτομέρειες ανάπτυξης (τρόπος: αίτιο - αποτέλεσμα):] Ο υλισμός, που θέτει ως αυτοσκοπό του ανθρώπου το χρήμα και το υλικό κέρδος, και ο ευδαιμονισμός, που θεοποιεί την απόλαυση και την καλοπέραση, συνεπικουρούμενοι από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη διαφήμιση, προβάλλουν ως πρότυπο ευτυχισμένου ανθρώπου τον άνθρωπο εκείνο που ενδιαφέρεται αποκλειστικά για το ατομικό, προσωπικό του όφελος. Συνέπεια αυτής της πραγματικότητας είναι τα ευγενικά αισθήματα προς το συνάνθρωπο, όχι μόνο να μην καλλιεργούνται από τη σημερινή κοινωνία, αλλά, αντίθετα, να εκλαμβάνονται ως ανασχετικά για την προσωπική ευδοκίμηση, και ως εκ τούτου, εντελώς ξεπερασμένα.   (120 Λέξεις)

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
Επιχείρημα: η επόμενη πρόταση αναπτύσσει-υποστηρίζει το νόημα της προηγούμενης.
► Η θεματική περίοδος της παραγράφου μας αποτελεί την αποδεικτέα θέση που καλούμαστε να αποδείξουμε.

 
► Για να την αναπτύξουμε μπορούμε να θέσουμε τα ερωτήματα: ΤΙ – ΓΙΑΤΙ – ΣΥΝΕΠΩΣ – ΑΝ ΔΕΝ – ΜΗΠΩΣ ΔΕΝ – ΠΩΣ, τα οποία ενεργοποιούν σκέψεις και συλλογισμούς.
► Με βάση την αποδεικτέα θέση, συγκεντρώνουμε αποδεικτικό υλικό (θεωρητικό και πρακτικό) και οργανώνουμε την επιχειρηματολογία μας με τις διάφορες μεθόδους οργάνωσης των επιχειρημάτων:

1. αιτιολόγηση
2. αίτιο – αποτέλεσμα , σκοπός , συμπέρασμα
3. επεξήγηση
4. παράδειγμα
5. ερώτηση –απάντηση
6. ορισμός – διευκρίνιση
7. αντίθεση
8. διαίρεση
9. προϋπόθεση
10. ιστορική αναφορά (πχ ο ρατσισμός στο παρελθόν)
11. μαρτυρία

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Α. Δεν «ξεφεύγουμε» από τη θεματική μας περίοδο με άσχετες ιδέες.

Β. Η συνοχή –χρήση συνδετικών, διαρθρωτικών λέξεων και εκφράσεων είναι απαραίτητη.

Γ. Μπορούμε, εναλλακτικά,  ως θεματική πρόταση ή και ως κατακλείδα να χρησιμοποιήσουμε αυτούσιο το παράθεμα. 

(Η παραπάνω μεθοδολογία βασίστηκε σε δημοσίευση του Φιλόλογου Γ. Μυλωνά)